Uzyskanie pozwolenia na broń w Polsce wymaga spełnienia szeregu wymogów prawnych i procedur administracyjnych. W myśl Ustawy o broni i amunicji (t.j. Dz.U. 2024 poz. 485) z dnia 21 maja 1999 r. posiadanie broni palnej jest dozwolone wyłącznie po uzyskaniu stosownego pozwolenia wydawanego przez Policję. W praktyce oznacza to, że trzeba przygotować wniosek o pozwolenie na broń, zebrać niezbędne dokumenty, przejść badania lekarskie i psychologiczne, zdać egzamin strzelecki, a następnie czekać na decyzję administracyjną. W tym przewodniku opisujemy wszystkie etapy procedury w aktualnym stanie prawnym oraz oficjalne wytyczne Policji. Wyjaśniamy też szczegółowo wymagania formalne, typy pozwoleń (np. myśliwskie, sportowe, kolekcjonerskie, pamiątkowe, szkoleniowe), a nawet porównujemy sytuację w Polsce z Niemcami i Czechami. Artykuł ma charakter poradnikowy i zawiera odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania (sekcja FAQ), aby krok po kroku przeprowadzić czytelnika przez proces ubiegania się o pozwolenie na broń.
Rodzaje pozwoleń na broń i ich cele
Zanim przystąpimy do formalności, warto wyjaśnić, że pozwolenie na broń w Polsce wydawane jest na ściśle określony cel, którym musi być uzasadniona potrzeba posiadania broni. Ustawa o broni i amunicji wymienia następujące cele wydania pozwolenia (art. 10 ust. 2): ochrona osobista, ochrona osób i mienia, cele łowieckie, sportowe, rekonstrukcji historycznych, kolekcjonerskie, pamiątkowe oraz szkoleniowe. Każdy cel wiąże się z innymi wymogami i rodzajem broni, który można posiadać. Poniżej omawiamy najważniejsze kategorie.
Pozwolenie na broń do ochrony osobistej i ochrony osób i mienia
Pozwolenie do celów ochrony osobistej lub ochrony osób i mienia to jeden z najbardziej restrykcyjnych rodzajów pozwoleń. Wydaje się je osobom, które przedstawią rzeczywiste zagrożenie dla życia i zdrowia własnego lub innych. Trzeba wykazać szczególną potrzebę – nie wystarczy np. wyłącznie ogólne obawy. Zazwyczaj wymaga się udokumentowania, że życie wnioskodawcy lub jego rodziny jest narażone (na przykład na skutek działalności przestępczej skierowanej przeciwko niemu). W pozwoleniu na ochronę osobistą można mieć (w zależności od postanowień decyzji) broń palną krótką (np. pistolet czy rewolwer centralnego zapłonu o kalibrze do 12 mm).
Ważne: posiadacz takiego pozwolenia musi regularnie (co 5 lat) odnawiać badania lekarskie i psychologiczne, aby Policja potwierdziła, że nadal spełnia warunki zdrowotne i nie stanowi zagrożenia. Ponadto jeśli chodzi o noszenie broni (czyli wyjście z nią z miejsca zamieszkania), organ Policji może w pozwoleniu ograniczyć lub wykluczyć tę możliwość, co jest odnotowane w legitymacji posiadacza broni.
Pozwolenie na broń łowiecką (myśliwską)
Pozwolenie na broń myśliwską wydawane jest wyłącznie członkom Polskiego Związku Łowieckiego, którzy posiadają odpowiednie uprawnienia do wykonywania polowań (prawo łowieckie). Osoba ubiegająca się o pozwolenie łowieckie musi mieć ukończone 18 lat (z wydatnym poparciem PZŁ) lub 21 lat, a także udokumentować przynależność do związku łowieckiego i posiadanie karty łowieckiej. Po otrzymaniu pozwolenia możliwe jest posiadanie i noszenie broni przeznaczonej do polowań, czyli najczęściej karabinów myśliwskich (np. samopowtarzalnych kal. .22 do .308, a także granatników dźwiękowych czy pistoletów sygnałowych stosowanych w polowaniach), zgodnie z przepisami szczegółowymi łowieckimi. Ważne jest, że pozwolenie na broń łowiecką obejmuje broń krótką i długą do celów polowania oraz koniecznie wymaga posiadania regularnej opłaty łowieckiej (składki) i przestrzegania przepisów o polowaniach.
Pozwolenie na broń sportową
Pozwolenie na broń sportową mogą otrzymać osoby związane ze sportem strzeleckim. Wymaga udokumentowania przynależności do związku sportowego (np. PZSS – Polski Związek Strzelectwa Sportowego) i posiadania licencji sportowej potwierdzającej udział i kwalifikacje w strzelectwie. Osoba taka po spełnieniu warunków (wiek co najmniej 18 lub 21 lat z doświadczeniem sportowym) może mieć broń przeznaczoną do rozgrywek strzeleckich: pistolety sportowe (dowolnego kalibru, w tym centralnego zapłonu i małokalibrowe .22 LR), karabiny sportowe (np. dowolnego kalibru do 12 mm przewodu lufy, a także wyczynowe karabinki czarnoprochowe). Ważne: broń sportowa podlega rejestracji, a posiadacz musi odnawiać licencję i członkostwo w klubie oraz przykładać się do udziału w treningach. Pozwolenie sportowe uprawnia do gromadzenia amunicji zgodnej z przepisami (na ogół więcej amunicji niż w celach ochronnych).
Pozwolenie na broń kolekcjonerską
Pozwolenie kolekcjonerskie wydaje się osobom, które zbierają broń w celach kolekcjonerskich (historycznych, technicznych itp.). Kandydat musi wykazać przynależność do stowarzyszenia o charakterze kolekcjonerskim oraz jasno określić swój zamiar (np. kolekcjonowanie broni z określonego okresu historycznego). Pozwolenie to pozwala na posiadanie broni palnej (krótkiej i długiej) przeznaczonej do kolekcji – najczęściej są to broń czarnoprochowa, starsze modele broni palnej bojowej czy rewolwery małokalibrowe. Pozwolenie kolekcjonerskie może zezwalać także na nabywanie i gromadzenie amunicji historycznej (na ogół bez przemieszczania pocisków) lub pocisków (zależnie od przepisów szczegółowych). Należy pamiętać, że broń kolekcjonerska podlega rejestracji jak każdy inny egzemplarz, a właścicielom zależy na dokumentowaniu pochodzenia broni w celach ułatwienia obrotu (np. dziedziczenia) i zapewnienia bezpieczeństwa.
Pozwolenie na broń pamiątkową
Pozwolenie na broń pamiątkową (upamiętniającą) wydaje się w szczególności na broń odziedziczoną lub otrzymaną w darowiźnie od osoby, która miała do niej prawo. Warunkiem jest posiadanie orzeczenia lekarskiego i psychologicznego oraz wykazanie formalne nabycia (spadek, darowizna, wyróżnienie). Tego typu pozwolenie pozwala posiadać broń, która ma wartość sentymentalną lub historyczną dla właściciela, np. pistolet czy rewolwer używany przez bliską osobę lub odziedziczony po przodkach. W praktyce taki przywilej dotyczy najczęściej broni krótkiej centralnego zapłonu, może też dotyczyć określonych modeli broni długiej. Warto podkreślić, że broń pamiątkowa (bez dodatkowego celu sportowego/łowieckiego) wydawana jest tylko dla faktycznego właściciela/potomka, a jej ilość zwykle ograniczona jest do tej, która faktycznie zostaje w rodzinie.
Pozwolenie na broń szkoleniową
Pozwolenie na broń szkoleniową przysługuje osobom prowadzącym działalność szkoleniową związaną z bronią palną, np. instruktorom strzelectwa, organizacjom szkoleniowym czy formacjom uzbrojonym (ochroniarze szkoleni). Warunkiem jest posiadanie uprawnień do prowadzenia takiej działalności (np. instruktora spocz., certyfikacji bezpieczeństwa czy innego uprawnienia określonego w przepisach o szkoleniach ochroniarskich). Pozwolenie to umożliwia posiadanie i wykorzystywanie broni podczas zajęć szkoleniowych i kursów strzeleckich, najczęściej krótką broń palną lub karabiny treningowe. Nierzadko dotyczy to np. policjantów czy żołnierzy szkolących innych (choć oni mają uprawnienia wynikające ze służby) oraz cywilnych instruktorów pracy ze strzelbami i pistoletami. Pozwolenie szkoleniowe może także obejmować prowadzenie strzelnicy.
Inne cele (rekonstrukcje historyczne)
Uzupełniając listę celów, ustawodawca uwzględnił także cel rekonstrukcji historycznych. Pozwolenie na broń do rekonstrukcji historycznych wydaje się członkom stowarzyszeń zajmujących się odtwarzaniem wydarzeń historycznych (np. bitew) i biorącym czynny udział w tych inscenizacjach. Tego typu zezwolenie upoważnia do posiadania broni przystosowanej do odtwarzania dawnych formacji (najczęściej broń czarnoprochowa). W praktyce najczęściej jedynie oddziały rekonstrukcyjne i muzea korzystają z tych pozwoleń.
Podsumowując, każdy cel pozwolenia determinuje wymagania i rodzaj broni, którą można posiadać. Na pozwoleniu zawsze określa się liczbę egzemplarzy broni oraz cel. W przypadku zmiany potrzeb (np. chęć nabycia nowego typu broni), posiadacz może na podstawie pozwolenia uzyskać zaświadczenie tzw. promesy (zaświadczenia o warunkach technicznych dla danej broni) lub pozwolenia na kolejny egzemplarz, co jednak wymaga nowego wniosku. Każdy cel jest osobną sprawą administracyjną i wymaga odrębnej opłaty skarbowej.
Wymagania formalne i niezbędne dokumenty
Złożenie wniosku o pozwolenie na broń wiąże się z koniecznością spełnienia formalnych warunków przewidzianych prawem. Podstawowe wymagania określa ustawa o broni i amunicji oraz akty wykonawcze i wytyczne Policji. W praktyce wnioskodawca powinien już na wstępie sprawdzić, czy spełnia następujące kluczowe warunki:
- Pełnoletność i wiek minimalny: Ogólną zasadą jest ukończenie 21 lat. Wyjątkiem są przypadki strzelectwa sportowego lub łowieckiego – wówczas osoby mające ukończone 18 lat mogą otrzymać pozwolenie, ale tylko za wnioskiem i poparciem odpowiedniej organizacji (klubu sportowego, związku łowieckiego lub stowarzyszenia obronnego). W praktyce więc większość wnioskodawców ma co najmniej 21 lat, chyba że są młodociani sportowcy czy myśliwi, którzy spełniają dodatkowe wymogi organizacyjne i szkoleniowe.
- Stały pobyt w Polsce: Wnioskodawca musi posiadać miejsce stałego pobytu na terytorium RP. Oznacza to zamieszkanie w Polsce na podstawie meldunku, a w przypadku cudzoziemców – legalnie uzyskane zezwolenie na stały pobyt. Osoby bez stałego pobytu (np. tylko na paszporcie) nie mogą otrzymać pozwolenia.
- Zdolność zdrowotna (fizyczna i psychiczna): Konieczne jest posiadanie pełnej zdolności psychofizycznej do posługiwania się bronią. Warunek ten potwierdzają:
- Badanie lekarskie – przeprowadzone przez upoważnionego lekarza (internistę), w skład którego wchodzi ocena wzroku, słuchu, krążenia itp., jak również równowagi oraz sprawności układu ruchu. Lekarz przeprowadzający to badanie kieruje osobę ubiegającą się na badania psychiatryczne i okulistyczne, a jeżeli uzna to za niezbędne – na inne badania specjalistyczne lub pomocnicze.
- Badanie psychologiczne – przeprowadzane przez upoważnionego psychologa. Oba orzeczenia muszą stwierdzać, że wnioskodawca nie należy do osób o zaburzeniach psychicznych wykluczających posiadanie broni (m.in. zaburzenia psychotyczne, uzależnienia, poważne zaburzenia osobowości).
- Ważne: Lekarz i psycholog muszą być upoważnieni przez Policję – lista takich specjalistów jest dostępna w komendach policji oraz na stronie internetowej. Za badania płaci wnioskodawca (maksymalna opłata to 15% przeciętnego wynagrodzenia za każde z badań). Brak pozytywnych orzeczeń skutkuje odmową wydania pozwolenia.
- Brak uzależnień i innych przeciwwskazań: Ustawa wyklucza osoby uzależnione od alkoholu lub innych substancji psychoaktywnych oraz wykazujące znaczące zaburzenia psychofizyczne. Wnioskodawca nie może także wykazywać obecności w rejestrach (np. historia leczenia psychiatrycznego itp.).
- Brak karalności: Osoba skazana prawomocnym wyrokiem sądu za umyślne przestępstwo (lub nieumyślne przeciwko życiu i zdrowiu, albo w stanie nietrzeźwości) nie może dostać pozwolenia. Również prawomocna kara za umyślne przestępstwo skarbowe skutkuje odmową. Policja weryfikuje to na etapie postępowania (informacje pobierane z Krajowego Rejestru Karnego).
- Brak zagrożenia dla porządku publicznego: Policja sprawdza, czy wnioskodawca nie stanowi zagrożenia dla siebie ani dla otoczenia. Ocena ta wynika z zbioru okoliczności: brak przestępczej działalności, stabilne funkcjonowanie w społeczeństwie, udokumentowane zajęcie zawodowe itp. Formalnie „ważną przyczyną” uzyskania pozwolenia jest także potencjał obronny formacji mundurowych – np. policjant czy żołnierz może otrzymać pozwolenie na broń do ochrony osobistej czy mienia. Jednak nawet oni podlegają większości ogólnych zasad.
Jeśli któraś z powyższych przesłanek nie jest spełniona, organ Policji odmówi wydania pozwolenia (np. osoba z zaburzeniami psychicznymi lub bez stałego pobytu). Co istotne, Policja może odmówić także osobie, która nie zdała egzaminu strzeleckiego lub nie przedłożyła badań lekarskich/psychologicznych. Dlatego wszystkie warunki trzeba wypełnić przed złożeniem wniosku.
Wniosek o pozwolenie na broń i wymagane dokumenty
Po spełnieniu wymagań formalnych kolejnym krokiem jest złożenie wniosku. Podstawowy wzór podania o pozwolenie na broń nie jest ściśle ujednolicony (formalne pismo), ale Policja publikowała wzory na swoich portalach (Wzory wniosków do pobrania – Policja Podkarpacka). Wniosek składa się do odpowiedniego komendanta wojewódzkiego (oraz do Żandarmerii Wojskowej dla żołnierzy zawodowych), zgodnie z miejscem stałego pobytu. Zaleca się złożenie go osobiście w Wydziale Postępowań Administracyjnych danej Komendy Wojewódzkiej Policji, bądź w punkcie zamiejscowym lub przesłanie listem poleconym. We wniosku trzeba podać:
- Cel pozwolenia (np. łowiecki, sportowy, kolekcjonerski itp.).
- Rodzaj broni (krótka, długa, gazowa, alarmowa) oraz liczbę sztuk broni, o którą się ubiega.
- Uzasadnienie ważnej przyczyny posiadania broni (np. prowadzenie szkolenia, polowania, udział w zawodach, realne zagrożenie).
- Dane osobowe i kontaktowe wnioskodawcy, numery seryjne ewentualnej już posiadanej broni itp.
Do wniosku należy załączyć komplet dokumentów:
- Orzeczenie lekarskie i psychologiczne (wydane na druku Policji) – potwierdzające pełną zdolność do posiadania broni. Formaty tych zaświadczeń określa rozporządzenie i dostępne są one u lekarzy uprawnionych.
- Dowód uiszczenia opłaty skarbowej za wydanie pozwolenia (np. 242 zł). Opłatę wnosi się na rachunek administracyjny wskazanego przez organ wydający pozwolenie urzędu. Wysokość opłaty ustalana jest ustawą o opłacie skarbowej, obecnie wynosi 242 zł za każde wydane pozwolenie (każdy cel osobno).
- Zaświadczenie o miejscu stałego pobytu lub potwierdzenie zameldowania. Dokument ten potwierdza spełnienie kryterium rezydencji.
- Zdjęcie legitymacyjne 3×4 cm – aktualne zdjęcie twarzy, tak jak do dowodu osobistego.
- Dokumenty potwierdzające ważną przyczynę posiadania broni, adekwatne do celu pozwolenia. Przykładowo:
- Łowiecki: kopia polskiego prawa łowieckiego (karta łowiecka) i wpisu do Polskiego Związku Łowieckiego.
- Sportowy: potwierdzenie członkostwa w klubie strzeleckim, licencja PZSS.
- Kolekcjonerski: potwierdzenie członkostwa w stowarzyszeniu kolekcjonerskim, uzasadnienie kolekcji.
- Rekonstrukcje historyczne: potwierdzenie udziału w stowarzyszeniu rekonstrukcyjnym oraz certyfikat uczestnictwa w wydarzeniach.
- Pamiątkowy: akt nabycia broni (np. wypis z aktu spadku, darowizny).
- Szkoleniowy: dokument potwierdzający kwalifikacje instruktorskie lub prowadzenie szkoleń.
- W zależności od lokalnych wymagań Policji mogą być potrzebne inne zaświadczenia (np. opinie środowiskowe) – dobrze sprawdzić wymagania na stronie odpowiedniej KWP.
Wszystkie powyższe punkty należy spełnić, aby wniosek był kompletny. Po złożeniu dokumentów Komenda inicjuje postępowanie administracyjne. O kompletności lub brakach dokumentów organ Policji zawiadomi w piśmie zwrotnym.
Postępowanie administracyjne i egzamin na broń
Po złożeniu wniosku rozpoczyna się formalna procedura. Policja sprawdza kompletność dokumentów oraz weryfikuje dane: pobiera informacje o ewentualnej karalności (Krajowy Rejestr Karny), ocenia, czy wnioskodawca nie figuruje jako osoba zagrażająca porządkowi publicznemu. Następnie organ ma prawo skierować wnioskodawcę na egzamin z przepisów i posługiwania się bronią – jest on obowiązkowy dla osób ubiegających się o pozwolenie (inaczej niż np. dopuszczenie do posiadania broni gazowej czy alarmowej). Egzamin ten ma na celu sprawdzenie, czy kandydat:
- zna prawo dotyczące broni i amunicji (ustawę i akty wykonawcze, przepisy Kodeksu karnego o przestępstwach z bronią),
- potrafi bezpiecznie obchodzić się z danym rodzajem broni (przepisy strzelnicze, procedury bezpieczeństwa),
- potrafi strzelać z tej broni i uzyskuje wymagane wyniki strzelania.
Egzamin przeprowadza specjalna komisja powołana przez dany wydział Policji. Składa się z dwóch części:
- Teoretycznej – test pisemny z 20 pytań wielokrotnego wyboru. Aby zdać, trzeba udzielić co najmniej 18 poprawnych odpowiedzi. Pytania pochodzą z oficjalnej puli (zawartej w BIP Policji).
- Praktycznej – test umiejętności strzeleckich na strzelnicy. Kandydat oddaje określoną liczbę strzałów na tarczę, zgodnie z regulaminem (zazwyczaj kilka strzałów próbnych, kilka ocenianych; np. do tarczy sylwetkowej z odległości 25–50 m w zależności od broni). Do zdania egzaminu wymagane jest osiągnięcie minimalnego wyniku strzeleckiego (zwykle trafienie w środek tarczy lub uzyskanie określonego procentu celności).
Koszt egzaminu na broń wynosi 18% minimalnego wynagrodzenia – w praktyce obecnie jest to kilkaset złotych. Opłatę za egzamin wnosi się na rachunek wskazany przez daną Komendę Wojewódzką Policji. Termin egzaminu wyznacza Policja (kandydat ma ograniczone możliwości jego zmiany). W przypadku niezdania jednej z części kandydat ma prawo do jednego egzaminu poprawkowego (oddzielnie dla części teoretycznej i praktycznej). Brak pojawienia się na egzaminie lub poprawce bez ważnego usprawiedliwienia skutkuje niezdaniem całego egzaminu.
Egzamin strzelecki na strzelnicy to obowiązkowy element procedury. Kandydat wykonuje serię strzałów do tarczy, zachowując pełne zasady bezpieczeństwa przy posługiwaniu się bronią palną. Wynik strzelania wpisywany jest do protokołu egzaminacyjnego, podobnie jak wynik testu teoretycznego.
Szczegółowe informacje na temat obydwu części egzaminu znajdziesz w Rozporządzeniu Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 28 lipca 2023 r. w sprawie egzaminu ze znajomości przepisów dotyczących posiadania broni oraz umiejętności posługiwania się bronią.
Po zdaniu obu części egzaminu policja przechodzi do ostatecznego wydania decyzji. Cała procedura administracyjna ma ramy czasowe – zgodnie z Kodeksem postępowania administracyjnego organ powinien wydać decyzję „bez zbędnej zwłoki, nie później niż w ciągu miesiąca od wszczęcia postępowania, a w sprawach szczególnie skomplikowanych do dwóch miesięcy”. W praktyce często trwa to ok. 1–3 miesięcy od złożenia pełnego wniosku (dotyczy to czasu na skompletowanie dokumentów, weryfikację KRR oraz organizację egzaminu). Można śledzić stan sprawy w urzędzie lub zapytać bezpośrednio w WPA w danej Komendzie Wojewódzkiej Policji, do której został skierowany wniosek.
Jeśli decyzja jest pozytywna, wnioskodawca otrzymuje pisemne pozwolenie na broń, w którym podano cel, rodzaj i liczbę broni oraz ewentualne ograniczenia (np. brak prawa do noszenia). Od tego momentu można legalnie kupić i zarejestrować broń zgodnie z warunkami pozwolenia. Po uprawomocnieniu decyzji (14 dni od jej doręczenia) osoba staje się pełnoprawnym posiadaczem broni. W razie odmowy wnioskodawca może odwołać się od decyzji do sądu administracyjnego.
Pozwolenie na broń – procedury poszczególnych etapów
Przeanalizujmy cały proces w praktycznej kolejności „krok po kroku”:
- Zdobądź informacje i przygotuj dokumenty. Przed złożeniem czegokolwiek zapoznaj się z aktualnymi wymogami prawnymi i policyjnymi (Ustawa o broni i amunicji, rozporządzenia, komunikaty Policji). Ustal, do którego celu chcesz pozwolenia (np. broń myśliwska czy sportowa) i zacznij kompletować: orzeczenia lekarskie/psychologiczne, zaświadczenia (licencja sportowa, karta łowiecka itp.), potwierdzenie opłaty skarbowej (242 zł) i zaświadczenie o zameldowaniu. Możesz pobrać przykładowe wzory wniosków z serwisów Policji (np. Wzory wniosków do pobrania – Pozwolenie na broń na stronach regionalnych jednostek).
- Złóż wniosek w jednostce Policji. Udaj się do Wydziału Postępowań Administracyjnych właściwej Komendy Wojewódzkiej Policji (lub Komendy Stołecznej w Warszawie) i złożyć wniosek osobiście albo wyślij listem poleconym. Dopilnuj, by wniosek zawierał wszystkie wymagane dane (cel, rodzaj broni, liczbę sztuk) i załączniki. Jeśli czegoś brakuje, policja ma obowiązek wezwać Cię do uzupełnienia.
- Dokonaj niezbędnych opłat. Wraz ze złożeniem wniosku musi być opłacona opłata skarbowa (np. 242 zł) – zwykle w formie przelewu do właściwego organu. Dodatkowo, po pozytywnym rozpatrzeniu wniosku, konieczna będzie opłata 18% minimalnej pensji za egzamin oraz ewentualne opłaty rejestracyjne po zakupie broni (np. 82 zł za rejestrację każdego egzemplarza).
- Odbierz wezwanie na badania i egzaminy. Policja po wpłynięciu wniosku prześwietli Cię w rejestrach (KRK) i jeśli potwierdzi kompletność dokumentów, wyznaczy termin egzaminu strzeleckiego. Otrzymasz pisemne zawiadomienie z datą egzaminu. Nie później niż 2–3 miesiące od momentu złożenia wniosku powinieneś mieć już egzamin.
- Zdaj egzamin. Na strzelnicy komisja sprawdzi Twoje przygotowanie teoretyczne (test) i praktyczne. Przygotuj się wcześniej, korzystając z bazy pytań egzaminacyjnych (dostępne m.in. na BIP Policji). Podczas części praktycznej pokaż bezpieczne operowanie bronią (np. załadunek, celowanie, oddanie strzałów) i trafność (więcej niż 75% trafień w tarczę to standardowy próg). Zdanego egzaminu nie trzeba powtarzać przy każdym nowym pozwoleniu; jeśli kiedyś już raz zdałeś egzamin na broń do jakiegoś celu, możesz być zwolniony z części teoretycznej przy zmianie celu (np. prawo pozwolenia sportowego może być akceptowane jako cel szkoleniowy, ale szczegóły zawsze ustala Policja).
- Odbierz decyzję. Po zdanym egzaminie i zakończeniu procedury otrzymasz ostateczną decyzję. Jeśli jest pozytywna – odebrałeś pozwolenie na broń. Urzędowo jesteś zobowiązany w ciągu 30 dni od doręczenia decyzji do rejestracji broni (po jej zakupie) i dopełnienia wszystkich zobowiązań (np. przechowywania broni w legalny sposób). W razie decyzji negatywnej organ poinformuje o przyczynach i służby sprostowania.
W razie potrzeby systematycznego postępowania warto uzbroić się w cierpliwość: całość procedury (od wniosku do pozwolenia) trwa najczęściej od kilku miesięcy do około pół roku, zależnie od rejonu (niektóre WPA są obciążone większą liczbą spraw). Jednak gdy wszystkie wymagania są spełnione, decyzja powinna być korzystna – przepisy jasno określają, że pozwolenie musi być wydane osobie spełniającej wymogi (art. 10 ust. 1 UoBiA).
Pozwolenie na broń w innych krajach – Niemcy i Czechy (porównanie)
Dla kontrastu warto zerknąć, jak wygląda procedura uzyskania pozwoleń na broń u naszych sąsiadów. W Niemczech prawo do broni jest znacznie bardziej restrykcyjne. Dopuszcza się broń sportową dopiero od 21. roku życia (wyjątek to broń małokalibrowa dla zawodników olimpijskich), a młodsi niż 25 lat muszą dodatkowo przejść obowiązkowe badania psychologiczne. Niemieckie przepisy uprawniają policję do kontroli warunków przechowywania broni u obywateli, a procedura zdobycia pozwolenia sportowego wymaga zdania egzaminu podobnego do polskiego – testu teoretycznego i praktycznego. Pozwolenie na broń do ochrony osobistej czy osób jest przyznawane bardzo rzadko i wymaga udowodnienia realnego zagrożenia życia.
W Czechach zasady są nieco łagodniejsze. Pozwolenie (tzw. „zbrojny dokument”) może otrzymać osoba niekarana, min. 21 lat, zdrowa – musi przedstawić zaświadczenie od lekarza i zdać egzamin teoretyczny i praktyczny sprawdzający wiedzę i umiejętności obsługi broni. Czeski egzamin bywa porównywany do zdawania prawa jazdy: obejmuje przepisy i strzelanie do tarczy. Statystyki pokazują, że liczba posiadaczy pozwoleń w Czechach jest relatywnie wysoka – wydano ich już ponad 300 tys. (dla porównania Polska do 2015 r. około 193 tys.). Obywatele Czech legalnie posiadający broń mogą nabywać również amunicję i transportować broń w ramach Unii Europejskiej zgodnie z przepisami o broni palnej.
Porównanie tych systemów wskazuje, że w Polsce procedura uzyskiwania pozwolenia jest choć skrupulatna, to nie zaskakuje nadmierną surowością: podobnie jak w Czechach, wymagane są badania i egzamin, a kryteria wiekowe (18/21 lat) są porównywalne. Główną różnicą jest większa liczba kategorii celów w polskim prawie (np. możliwość pozwolenia kolekcjonerskiego czy pamiątkowego) oraz obowiązkowa rejestracja każdej sztuki broni. Niemcy zaś nie przewidują tak wielu kategorii poza sportową i łowiecką, a procedury kontroli są bardziej uciążliwe (m.in. większa liczba dokumentów, własne kursy strzeleckie).
FAQ – Najczęściej zadawane pytania
- Czy muszę zdawać egzamin na broń?
Tak, egzamin strzelecki jest obowiązkowy dla każdego, kto składa wniosek o pozwolenie na broń palną lub dopuszczenie do jej posiadania (oprócz broni gazowej czy alarmowej). Egzamin ma część teoretyczną (test z UoBiA i oraz przepisów wydanych na jej podstawie) i praktyczną (strzelanie do tarczy). Jego zdanie jest warunkiem koniecznym – bez niego organ Policji odmówi wydania pozwolenia. - Ile trwa cały proces od złożenia wniosku do otrzymania pozwolenia?
Oficjalnie decyzję administracyjną powinno się wydawać maksymalnie w miesiąc (sprawy złożone do 2 mies.), ale w praktyce cała procedura trwa zazwyczaj od 3 do 6 miesięcy. Najdłużej może potrwać zdobycie badań lekarskich i psychologicznych oraz przeprowadzenie egzaminu (ustalenie terminów na strzelnicy). Wnioski złożone w większych miastach mogą czekać trochę dłużej. Warto zwrócić uwagę na punkt [„Czas oczekiwania na decyzję WPA”] – Policja informuje, że powinna wydać decyzję „bez zbędnej zwłoki, jednak nie później niż w ciągu miesiąca, a w sprawach szczególnie skomplikowanych do dwóch miesięcy”. - Jakie są koszty związane z pozwoleniem na broń?
Niezbędna jest opłata skarbowa za decyzję – obecnie 242 zł za każdy cel pozwolenia (jeśli ubiegasz się o pozwolenie np. łowieckie i kolekcjonerskie osobno, to każda sprawa wymaga takiej opłaty). Dodatkowo opłata za egzamin strzelecki to 18% minimalnego wynagrodzenia (kilkaset zł). Trzeba też liczyć koszty badań lekarskich i psychologicznych (do ~500 zł łącznie) i ewentualnie kursów przygotowawczych. Po otrzymaniu pozwolenia rejestrujesz broń (82 zł za egzemplarz) i wykupujesz skrzynkę do bezpiecznego przechowywania. W sumie uzyskanie pozwolenia „od zera” może kosztować około 1000–2000 zł, zależnie od rejonu (droższe usługi lekarskie, egzaminów). - Czy mogę samemu kupić sobie broń bez pozwolenia i później zrobić dokumenty?
Nie – prawo wymaga, by pozwolenie było wydane przed nabyciem broni. Posiadanie jakiejkolwiek broni palnej bez pozwolenia jest przestępstwem. Jedynym wyjątkiem jest tzw. „zgoda uprzednia” (promesa) na zakup konkretnego modelu broni – niektóre sklepy z bronią mogą sprzedać broń wyłącznie na podstawie takiego zaświadczenia Policji wydanego na osobę. Dlatego należy najpierw przejść całą procedurę administracyjną, a dopiero mając już dokument, dopiero wtedy legalnie dokonać zakupu. - Czy mogę liczyć, że Policja wydaje mi pozwolenie, jeśli spełniam warunki?
Tak. Ustawa jednoznacznie stanowi, że jeśli wnioskodawca spełnia przesłanki (nie stanowi zagrożenia, ma ważny cel) – organ wydaje pozwolenie. Innymi słowy, jest to decyzja uznaniowa, ale zdefiniowana obiektywnie. Doświadczenie pokazuje, że przy spełnieniu wszystkich wymagań większość wniosków zyskuje pozytywną decyzję. Nie jest to procedura losowa – brakuje tu elementu subiektywnego „zapewnienia” ochrony czy politycznego, dlatego warto wnioskować dopiero wtedy, gdy mamy naprawdę jasną przyczynę posiadania broni. - Czy pozwolenie na broń ma termin ważności?
W przeciwieństwie do wielu krajów europejskich, w Polsce pozwolenie na broń palną jest wydawane na czas nieograniczony (poza kilkoma wyjątkami). To oznacza, że nie trzeba go co jakiś czas odnawiać. Jednak obowiązuje przy tym warunek ciągłości badań: posiadacz broni musi co 5 lat dostarczać Policji aktualne badania lekarskie i psychologiczne (osoby z pozwoleniem do ochrony osobistej i ochrony mienia). Dodatkowo przy zmianie miejsca zamieszkania czy innych okolicznościach (np. zmiana statusu prawnego, kara skarbowa) trzeba zgłosić te fakty odpowiednim organom. - Jak wygląda wzór wniosku o pozwolenie na broń?
Wzór formalny wniosku nie jest określony ustawą, ale Policja udostępnia przykładowe formularze na swoich stronach internetowych (zwykle w sekcji „Pozwolenia na broń” KWP). Przykładowo, Komenda Wojewódzka Policji w woj. podkarpackim publikuje pliki do pobrania z wnioskiem na różne cele (link powyżej). W praktyce można też napisać wniosek we własnym piśmie – ważne są jego elementy (cel, rodzaj, liczba sztuk, uzasadnienie). Dobrze jest odwzorować układ z dostępnych wzorów, aby niczego nie pominąć. W razie wątpliwości można poprosić o wskazówki bezpośrednio w wydziale postępowań administracyjnych policji. - Co mogę zrobić, jeśli odmówią mi pozwolenia?
Odmowa wydania pozwolenia jest decyzją administracyjną, od której przysługuje odwołanie do sądu administracyjnego (wojewódzkiego). Jeśli uważasz, że spełniałeś wymogi, możesz złożyć zażalenie i przedstawić dodatkowe dowody (np. poprawne orzeczenia lekarskie, opinie behawioralne). W praktyce jednak odmowy zwykle wynikają z realnych braków formalnych (np. wpis do KRK) albo problemów ze zdrowiem. Warto wnioskować z dobrą dokumentacją od razu, żeby uniknąć takiej sytuacji.
Podsumowanie
Uzyskanie pozwolenia na broń w Polsce to wieloetapowa procedura, ale zdecydowanie możliwa do przejścia dla każdego, kto spełnia ustawowe wymagania. Podsumowując krok po kroku: najpierw upewnij się, że masz legitymację związaną z celem posiadania broni (np. myśliwska, sportowa, kolekcjonerska), ukończ wymagany wiek (21 lat lub ewentualnie 18 lat przy wsparciu organizacji sportowej/łowieckiej), zgromadź dokumenty (badania lekarskie, oświadczenia, opłatę), a następnie złóż formalny wniosek do komendanta wojewódzkiego Policji. Po złożeniu wniosku poczekaj na wezwanie – po pomyślnym przejściu egzaminu strzeleckiego otrzymasz pozwolenie i będziesz mógł legalnie zakupić określoną broń.
W świetle obowiązującego prawa (Ustawy o broni i amunicji) proces ten jest jasno zdefiniowany, a Policja jako właściwy organ administracji ma obowiązek wydawać pozwolenia osobom spełniającym kryteria. Oznacza to, że jeśli przygotujesz się rzetelnie (wypełnisz wymagania formalne i przejdziesz przez egzamin na broń), decyzja będzie korzystna. Warto też pamiętać, że polskie regulacje są dość elastyczne – istnieje wiele rodzajów pozwoleń uwzględniających różnorodne potrzeby (sport, kolekcjonerstwo, rekonstrukcje, szkolenia, upamiętnienia).
Ostatecznie, zdobycie pozwolenia na broń w Polsce opiera się na zasadzie odpowiedzialności: wymaga od obywatela pełnoletności, zdolności zdrowotnej i przeszkolenia, co ma służyć bezpieczeństwu. Dzięki dostępnym informacjom (uaktualnionym komunikatom Policji i tekstom prawa) każdy zainteresowany może krok po kroku przejść przez proces, korzystając z poniższych wskazówek. Powodzenia w spełnieniu formalności i bezpiecznym rozwijaniu strzeleckich pasji!
Przydatne linki:
- Rekrutacja do Policji – kompleksowy poradnik krok po kroku jak wstąpić do służby w Policji
- Środki przymusu bezpośredniego – kompleksowy przewodnik po ustawie o ŚPB i BP
- Test matryc Ravena – zbadaj swoją inteligencję
- Test psychologiczny do Policji – sprawdź czy zdasz!
- Test Ishihary – badanie widzenia barwnego za pomocą tablic Ishihary
- Test na pozwolenie na broń – sprawdź, czy zdasz egzamin!
Pytania na egzamin, przeprowadzany na podstawie art. 16 ust. 1 ustawy z dnia 21 maja 1999 r. o broni i amunicji, wraz z odpowiedziami.
- Bronią, w rozumieniu ustawy o broni i amunicji, nie jest: (art. 4 ust. 1 uobia)
- broń palna;
- broń pneumatyczna;
- broń ostra.
- Bronią, w rozumieniu ustawy o broni i amunicji, jest: (art. 4 ust. 1 uobia)
- miotacz gazu obezwładniającego;
- miotacz gazu łzawiącego;
- miotacz gazu pieprzowego.
- Bronią, w rozumieniu ustawy o broni i amunicji, nie jest: (art. 4 ust. 1 uobia)
- kastet;
- nóż;
- pałka wykonana z drewna lub innego ciężkiego i twardego materiału, imitująca kij bejsbolowy.
- Bronią, w rozumieniu ustawy o broni i amunicji, jest: (art. 4 ust. 1 uobia)
- broń cięciwowa w postaci łuku;
- proca;
- broń cięciwowa w postaci kuszy.
- Amunicją, w rozumieniu ustawy o broni i amunicji są: (art. 4 ust. 3 uobia)
- naboje przeznaczone do strzelania z broni palnej;
- naboje przeznaczone do strzelania z broni pneumatycznej;
- wszystkie naboje, bez względu na ich przeznaczenie.
- Istotną częścią broni palnej, w rozumieniu ustawy o broni i amunicji, nie jest:(art. 5 ust. 2 uobia)
- komora zamkowa;
- lufa z komorą nabojową;
- magazynek.
- Istotną częścią broni palnej, w rozumieniu ustawy o broni i amunicji, jest: (art. 5 ust. 2 uobia)
- szczerbinka;
- sprężyna powrotna;
- szkielet broni.
- Istotną częścią broni palnej, w rozumieniu ustawy o broni i amunicji, nie jest:(art. 5 ust. 2 uobia)
- tłumik;
- lufa z komorą nabojową;
- zamek.
- Istotną częścią broni palnej, w rozumieniu ustawy o broni i amunicji, nie jest: (art. 5 ust. 2 uobia)
- baskila;
- kolba;
- zamek.
- Istotną częścią broni palnej, w rozumieniu ustawy o broni i amunicji, jest: (art. 5 ust. 2 uobia)
- bęben nabojowy;
- rękojeść;
- muszka.
Leave a Reply